ODSJAJ REKLAME U TERAZIJSKOJ FONTANI

[PRETHODNO POGLAVLJE]

Oglašavanje na mestu kupovine nije tvorevina modernih trgovinskih lanaca. Sapun Merime Kruševac oglašen je preko table, ispred samostalne trgovinske radnje u prometnoj ulici. 

Famozne Singerice, osnovno sredstvo za rad naših baka i prabaka, oglašavane su preko reklamnih postera na zidovima u okolini krojačkih radnji. Ponovo veza između mesta kupovine, i ovog puta sredstva za rad kao garancije kvaliteta. 

U Skadarliji, ljute zime 1933. godine, obećanja o provodu koji očekuje putnika namernika samo ako odabere da prekorači prag baš te kafane oslikana su na živopisnim oglasnim posterima. 

Na jednoj od prvih benzinskih pumpi u Beogradu, Shell je svojom trademark školjkom diferencirao svoju pumpu u odnosu na konkurenciju. Školjku i natpis su napajala strujna kola kako bi svetleli tokom noći.

Broj registarske tablice daje okvirnu procenu minimalnog broja registrovanih vozila, dok njihova brzina u odnosu na klasičnu zapregu ostaje upitna, ako uzmemo u obzir vihor zaprege koju je kadar jedva uhvatio.

A reklama je nastavila da prati kupca, po lokacijama na kojima će se zadržati najduže, čak do čistača cipela.

Spoljnim oglašavanjem bi se donekle mogle smatrati i novine koje su građani čitali i razmenjivali u hodu niz blatnjave ulice. Otuda i multiplikacija u očekivanom broju čitalaca po jednom primerku koja je aktuelna i danas pri proceni čitanosti print medija. 

Skoro 10 godina pre no što je Milena Barili* počela da ilustruje reklame u modnim časopisima za elitu Velike jabuke, Beogradom su štrapacirale damice koje su listale nedeljni magazin za društveni život, Svijet.

*Alma Quattro je bila jedan od medijskih sponzora izložbe Milene Pavlović Barili, održavanoj skoro 3 godine u Domu Jevrema Grujića. 

Reklamni poster iz časopisa Svijet nacrtan u Art Deco stilu, oslikao Otto Antonini (1931. godina).

Na koricama Svijeta i u njegovoj utrobi, živele su Art Deco ilustracije Otta Antoninija, pionira grafičkog dizajna na ovim prostorima. Otto je vizuelni identitet Svijeta doveo na nivo svetskih modnih magazina poput pariskog L’Illustration i oblikovao roaring twenties pop kulturu u regionu. Gospođice i gospođe tog vremena su preko Svijeta imale pristup informacijama o čudesnim proizvodima za lepotu koje poznajemo i danas. 

Jedna od čudesnih ilustracija koja je krasila turističke brošure 1935. godine je i art deco reklama za preteču Air Serbia ili JAT-a. prvo akcionarsko društvo za civilni aviotransport Kraljevine, osnovano davne 1927. godine. 

Tek su se u XX veku fabrike dosetile da je pokretna reklama koja prati građane najbolja reklama. Inovativni Phillips i Brazilska kafa su 1932. godine svoju reklamu stavili na autobus. 

Prvi tramvaj je zaklackao niz kalrdmu Beograda 1894. godine a fotografija svedoči da se Merima Kruševac oglasila na vagonu jednog tramvaja 1937. 

Jedna od preteča današnjih autografika je brendiran vagon iz 1942. godine, kojim je Đorđe Vajfert prevozio svoje proizvode.

Reklama komunicira jednom porukom i tovar vagona i diferentnu prednost proizvođača - prva srpska parna pivara.

Tridesetih godina je i prvi put okićen Terazijski trg, a tminu su sa vrhova zgrada obasjale i reklame koje je hranila struja.

Najupečatljiviji prizor je svetleća sijalica, koja svojim radom, sama sebe reklamira.

[NAREDNO POGLAVLJE]

Napomena: Veliko hvala administratorima Facebook stranica “Stari Beograd kojeg više nema” i "Crno - beli Beograd" na bogatoj arhivi fotografija koje su vizuelno obogatile ovaj članak.